De opvang van Oekraïners is met onzekerheden omgeven

Miljoenen Oekraïners zijn sinds februari 2022 ontheemd geraakt door de oorlog in Oekraïne. Een deel van hen vluchtte naar Nederland. Nederlandse gemeenten zijn verantwoordelijk voor de opvang van deze mensen, die volgens de Richtlijn Tijdelijke Bescherming (RTB) recht hebben op opvang, zorg, werk en onderwijs. Ook de gemeente Kampen vangt een aantal Oekraïners op in haar gemeente, in nauwe samenwerking met een aantal kerken.

Om zich goed voor te bereiden op toekomstige opgaven op het gebied van draagvlak, zorg, werk, huisvesting, integratie en onderwijs, vroeg de gemeente Kampen ons om een scenario-onderzoek uit te voeren naar de toekomst van de opvang van Oekraïners. Want de toekomst van de opvang is met onzekerheden omgeven. Hoelang duurt de oorlog voort? Wat wordt op (inter)nationaal niveau besloten over de verblijfstitel van Oekraïners in Nederland?

AEF'ers Samar Nafie, Koen van Wijk, Carolien Bosshardt en Jasper Sterrenburg hebben de combinaties van deze onzekerheden verkend en gekoppeld aan de specifieke context in Kampen. Dat heeft geleid tot vier scenario’s die – in combinatie met een documentstudie en gesprekken met betrokkenen en experts – inzicht geven in mogelijke opgaven en kansen voor gemeente Kampen.

Projectleider Samar: "Tijdens ons onderzoek hebben we twintig Oekraïense ontheemden in Kampen gesproken over de impact die (langdurige) onzekerheid op hun leven heeft. We vonden het belangrijk om met Oekraïners zélf in gesprek te gaan over de opvang. De deelnemers hebben hun ervaringen en zorgen over de toekomst met ons gedeeld. We hebben veel waardevolle input opgehaald voor het onderzoek en voor de gemeente om direct mee te nemen."

"Dankzij de betrokkenheid en bevlogenheid van de kerken en vrijwilligers is de opvang en begeleiding van Oekraïners in korte tijd opgetuigd. Een van onze aanbevelingen was dat een gezamenlijke visie en inzet op (het behoud van) draagvlak kunnen helpen om die kracht goed in te kunnen (blijven) zetten. Mocht de situatie zich voordoen dat vrijwilligers niet langer dezelfde rol kunnen vervullen, dan helpt het als de gemeente alvast in kaart heeft gebracht wat nodig is om eventuele gaten op te vullen."

"Ook is het belangrijk dat de gemeente zich nu al voorbereidt op een langdurig verblijf van een groot deel van de Oekraïners. Het einde van de oorlog is immers nog niet in zicht en terugkeer zal niet voor iedereen (direct) mogelijk zijn. Daarnaast is een deel van de Oekraïners al een nieuw leven aan het opbouwen in Kampen."

Ben je benieuwd geworden naar dit onderzoek en wil je meer weten? Stuur Samar Nafie een berichtje!